Đổi đời nhờ “xuất ngoại” lao động
Từ một xã nghèo thuần nông, cuộc sống người dân nhiều khó khăn, Đô Thành, Yên Thành, Nghệ An có nhiều biệt thự, xe hơi. Nơi đây được gọi với những cái tên như “làng tỉ phú”,”làng châu Âu” của xứ Nghệ. Tìm về xã Đô Thành chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng bởi con đường rộng thênh thang, ô tô xuất hiện ngày một nhiều, nhà cao tầng mọc lên san sát.
Dẫn chúng tôi ghé thăm một số căn nhà cao tầng đang hoàn thiện, ông Trần Văn Dũng – 63 tuổi, ngụ xóm Bắc Vực, xã Đô Thành – kể những năm 1990 một số người trong xã tìm kiếm tương lai bằng việc “xuất ngoại” đến các nước châu Âu như Anh, Nga, Ba Lan, Đức…
“Người đi trước làm ăn khấm khá, gửi tiền về quê xây nhà cửa, mua xe cộ rồi về đưa gia đình, họ hàng sang sau. Nhiều hộ gia đình thấy vậy cũng vay mượn, đầu tư cho con em đi nước ngoài lao động với mong muốn có thể thoát được cái đói, cái nghèo. Có gia đình có 3, 4 người cùng xuất ngoại”, ông Dũng nói.
Gia đình ông Nguyên Đức Hòe từng là một hộ nghèo ở xóm Phú Vinh, xã Đô Thành quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” với gần 1 mẫu ruộng khoán, vợ chồng ông Hòe vất vả nuôi bốn đứa con nên không tích cóp được nhiều.
Thấy người dân xung quanh đi nước ngoài làm ăn ngày một rầm rộ, ông Hòe đã mạnh dạn vay mượn tiền cho ba người con đi xuất khẩu lao động. “Từ tiền xuất khẩu lao động của con gửi về, gia đình tôi trả hết nợ, xây nhà cao tầng cho con và mua được ô tô”, ông Hòe hồ hởi nói.
Ông Luyện Xuân Huệ – chủ tịch UBND xã Đô Thành – cho biết toàn xã hiện có 1.500 người đi xuất khẩu lao động ở các nước châu Âu, hơn 1.000 người đi làm việc, buôn bán tại Lào.
Tính trung bình một nhà có ít nhất một người đi xuất khẩu lao động. Xã có hơn 4.000 hộ với gần 18.000 nhân khẩu thì 3/4 trong số đó có nhà cao tầng, biệt thự. “Thanh niên trong xã khi đã tốt nghiệp phổ thông nếu không thi đỗ đại học, sẽ đi học nghề rồi nối bước xuất khẩu lao động”, ông Huệ nói.
Theo Sở LĐ-TB&XH Nghệ An, bình quân mỗi năm có khoảng 13.000 – 14.000 lao động Nghệ An xuất cảnh sang nước ngoài làm việc thông qua con đường xuất khẩu lao động chính ngạch. Thời điểm này, có hơn 65.000 công dân Nghệ An đang lao động tại các nước.
Qua số liệu khảo sát, người lao động “xuất ngoại” có thu nhập trung bình từ 17 – 40 triệu đồng/tháng (tùy từng thị trường và ngành nghề). Trong khi đó, nếu đi làm ngoại tỉnh hoặc ở trong tỉnh thì mức thu nhập đó chỉ trong khoảng 7 – 12 triệu đồng/tháng.
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Nghệ An, lượng kiều hối qua ngân hàng trên địa bàn tỉnh đạt trung bình khoảng 250 triệu USD/năm. Ngoài ra, còn có số lượng kiều hối rất lớn gửi qua kênh không chính thức.
Hàng năm kiều hối chuyển về tỉnh Nghệ An khoảng 500 triệu USD.
Để có được kết quả đó, theo ông Vi Ngọc Quỳnh – phó giám đốc Sở LĐ-TB&XH Nghệ An, hằng năm sở đã chỉ đạo thực hiện thu thập, lưu trữ, tổng hợp thông tin thị trường lao động, đẩy mạnh kết nối cung – cầu lao động; tổ chức các phiên giao dịch việc làm thu hút nhiều doanh nghiệp, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, người lao động, học sinh, sinh viên.
“Đa số những người đi xuất khẩu lao động đều tích trữ được khoản kinh phí lớn để mua đất, làm nhà, mua sắm, trang trải cho gia đình. Nhiều người còn có điều kiện, đóng góp thêm cho quê hương xây dựng các thiết chế văn hóa”, ông Quỳnh nói.
* Ông Doãn Mậu Diệp (chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu lao động Việt Nam):
Cần thay đổi chính sách xuất khẩu lao động khi dân số già đi
Thời gian qua, số lượng lao động bổ sung mới của Việt Nam đã có dấu hiệu giảm xuống do xu hướng già hóa dân số, trong khi nhu cầu lao động trong nước bắt đầu tăng lên. Do đó, cần có chính sách điều tiết cho phù hợp, hài hòa giữa nguyện vọng đi xuất khẩu lao động với đảm bảo nhu cầu lao động trong nước.
Trước đây đi xuất khẩu lao động để giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập. Nhưng câu chuyện sắp tới là làm sao đi xuất khẩu lao động phải vừa có thu nhập, nâng cấp tay nghề, kỹ năng để sau này trở lại làm việc. Bởi việc đi xuất khẩu lao động chỉ trong vài năm còn cuộc đời lao động còn rất dài.
